kapitülasyon vermek ne demek?

Kapitülasyonlar, bir devletin kendi ülkesindeki yabancılara, kendi yasalarından muaf tutulma gibi birtakım ayrıcalıklar tanımasıdır. Bu ayrıcalıklar genellikle ekonomik, hukuki ve mali alanlarda kendini gösterir. Kapitülasyonlar, genellikle zayıf düşmüş veya ekonomik olarak geri kalmış devletler tarafından, daha güçlü devletlerin baskısıyla kabul edilmek zorunda kalınmıştır.

Kapitülasyonların temel özellikleri:

• Yabancılara Ayrıcalık Tanınması: Yabancıların, yerel halkla aynı yasalara tabi olmaması ve özel haklara sahip olması. Örneğin, vergi muafiyeti (vergi%20muafiyeti) veya kendi mahkemelerinde yargılanma hakkı.
• Ekonomik İmtiyazlar: Yabancı tüccarlara, yerel tüccarlara göre daha avantajlı ticaret yapma imkanı sunulması. Gümrük vergisi (gümrük%20vergisi) indirimleri veya tekel hakları (tekel%20hakları) gibi.
• Hukuki Muafiyetler: Yabancıların, yerel mahkemelerde değil, kendi konsolosluk mahkemelerinde yargılanması. Bu durum, yerel yasaların yabancılar üzerinde uygulanamaması anlamına gelir.
• Siyasi Etki: Kapitülasyonlar, verilen devlete dış güçlerin müdahale etme olanağı sağlar ve devletin egemenlik haklarını zayıflatır (egemenlik%20hakları).

Sonuçları:

Kapitülasyonlar, bir devletin ekonomik bağımsızlığını kaybetmesine, yerel sanayinin gelişememesine ve dış borçların artmasına yol açabilir. Aynı zamanda, siyasi istikrarsızlığa ve dış müdahalelere zemin hazırlayarak devletin egemenliğini zedeler. Bu nedenle, birçok devlet, bağımsızlıklarını kazandıktan sonra kapitülasyonları kaldırmak için mücadele etmiştir.